<h3>Osdorp</h3><p>In deze omgeving (maar dan voor de grootschalige renovatie van de wijk) strijkt studente Corina Duijndam neer in 2007. Ze doet mee aan het Vooruit-project: studenten verrichtten in ruil voor een lage huur maatschappelijke activiteiten in de buurt. <br /><br /><em>Naast ons, een handjevol verdwaalde studenten, wordt de wijk vooral bevolkt door gezinnen, vaak met net te veel kinderen voor de kleine twee- of driekamerappartementen. En dus verplaatst een deel van het huisraad zich naar de hermetisch volgepakte balkons en verplaatsen de kinderen zich vaak naar buiten, naar het toen nog magere aanbod aan speeltuintjes, de grasveldjes of de voetbalkooi.</em><br /><br />“Het leek me gewoon heel leuk om in Osdorp te wonen. Ik heb altijd een fascinatie gehad voor buitenwijken en Osdorp was een soort van begrip. Het leek me wel een mooie uitdaging om sociale activiteiten te gaan organiseren.” Corina is inmiddels bij me aangeschoven in de huiskamer met een dampende kop thee. In haar boek beschrijft Corina de vele kinderen die ze ontmoet tijdens de inloopmiddagen en huiswerkbegeleiding die ze organiseert, samen met de andere deelnemers aan het project. Op liefdevolle wijze introduceert ze haar Osdorpse hoofdpersoon, Amal, een buurmeisje van 12 jaar.<br /><br /><em>Amal komt bij me op de thee vandaag. Ik heb haar leren kennen via de huiswerkbegeleiding, en met Amal de hele familie El Haouchi, met moeder Samira, vader Hamza en broertje Soufian. Ze is pas twaalf, ik ‘al’ vijfentwintig, maar toch bouwen we een bijzondere band op. Uren kunnen we kletsen, of samen hangen met een kopje thee en praten.<br /></em><br />
Via Amal en haar leeftijdsgenootjes uit de buurt probeert Corina inzicht te geven in de gecompliceerde werkelijkheid waarin ze opgroeien. Het valt haar op dat Osdorpers met dezelfde etnische afkomst elkaar opzoeken. De Turken bij de Turken, de Marokkanen bij de Marokkanen, de Surinamers bij de Surinamers, de Nederlanders bij de Nederlanders enzovoort. Er is weinig onderling contact en des te meer vooroordelen over elkaar. “Ik merkte dat etniciteit zo een grote rol speelde in de interactie bij de kinderen hier. Ook als ze zichzelf beschreven: ze waren vooral Turks, Marokkaans, moslim. Ik kreeg het idee dat ze het zagen als een soort vastomlijnde identiteiten. Ze waren alleen maar dat.” De focus op afkomst en religie valt Corina ook op in de media en in wetenschappelijk onderzoek. Tijdens haar studie Sociologie verdiept Corina zich in de Parijse banlieues en de sterke scheiding tussen kerk en staat in Frankrijk (laïcité). “In Frankrijk is het verboden voor media en wetenschap om afkomst of religie te vermelden. Ik was benieuwd of dat effect had op de wisselwerking tussen media, maatschappij en jongeren. Zien die jongeren zichzelf hierdoor ook op een andere manier?” <img width="450" height="299" alt="" src="http://media.wereldjournalisten.nl/media/uploads/2016/DSC03529.gif" /></p><h3>Cité des Nuages</h3><p>Voor haar afstudeeronderzoek komt Corina terecht in Cité des Nuages vlakbij de beruchte banlieu Cité des 4000. Ze vindt werk als lerares Engels op een middelbare school en ze probeert bij haar in de buurt contacten te leggen met jongeren. Ze merkt al snel dat zij zich met hele andere dingen identificeren als ze in gesprek raakt met een aantal van hen in het lokale buurtcentrum.<br /><em><br />‘Vertel me eens, Fadma: wie ben jij?’ vraag ik.<br />
Ze kauwt op haar kauwgom en frunnikt nonchalant aan haar haar. ‘Ehm… ik ben Fadma, ik woon in Cité des Nuages, bâtiment S. Ik zit op het collège Pierre Semard.’ Ze kijkt me verwachtingsvol aan. ‘Wat moet ik nog meer zeggen?’<br />
Ik wil kunnen vergelijken met Nederland, dus wil haar afkomst weten. ‘Waar kom je oorspronkelijk vandaan?’<br />‘Ik ben hier geboren, maar mijn ouders komen uit Marseille.’<br />‘Zijn ze daar geboren?’<br />‘Nee, ze komen uit Algerije.’</em><br /><br />
Corina ziet hoe gemengd de vriendengroepen in de Cité zijn. “Ik had wel verwacht dat het in Frankrijk meer gemixt zou zijn, maar ik was echt verbaasd over het verschil in werkelijkheid. Ook op die school waar ik lesgaf: ze zaten niet per kleur in een hoekje. Ze zaten echt gemixt. Ik merkte dat ikzelf ook op die manier geprogrammeerd was, omdat het me gelijk opviel.“</p><h3>Amal en Adama</h3><p>De soms moeilijke werkelijkheid waarin jongeren in Amsterdamse en Parijse buitenwijken opgroeien relateert Corina in haar boek vooral aan sociaal-maatschappelijke problematiek en niet aan afkomst of religie. De meeslepende passages in Osdorp met Amal of in de Cité met Adama, haar Parijse hoofdpersoon, wisselt ze af met historische en sociologische uitleg uit haar afstudeeronderzoek en onderzoek dat ze later deed in onder meer de Haagse Schilderswijk. In 2014 zoekt ze haar hoofdpersonen weer op. “Ik had zoveel verhalen verzameld, soms schreef ik dagenlang over wat ik meemaakte. Ik wilde hun verhalen graag vertellen.” <br />
Corina slaagt er glansrijk in de lezer binnen te trekken en vast te houden met deze verhalen. De wetenschappelijke onderbrekingen zijn boeiend; toch kijk je als lezer telkens reikhalzend uit naar de volgende belevenissen en interacties met Amal en Adama. Hoewel veel van deze onderbrekingen een interessant licht werpen op actuele thema’s zoals het wel of niet benoemen van religie/afkomst in de media rondom de recente gebeurtenissen in Keulen.</p><h3>Laïcité of niet?</h3><p>Corina twijfelt. Ze ziet voor- en nadelen van het Franse systeem. “Aan de ene kant snap ik dat je een lijn wilt trekken: iedereen is Fransman, iedereen is gelijk. Uit mijn onderzoek blijkt dat dit ook voor meer gelijkheid zorgt. Aan de andere kant ben ik niet voor het verbieden van een hoofddoek als het voor mensen zo belangrijk is om een hoofddoek te dragen.” Op mijn vraag of het niet benoemen niet juist ook spanningen kan veroorzaken, knikt Corina bevestigend. “Zeker, Frankrijk is het ene uiterste en Nederland echt het andere, we moeten op zoek naar een tussenvorm. In Nederland hebben we een obsessie voor het benoemen van etniciteit en we zien verschillen alleen maar aan de hand daarvan, maar in Frankrijk worden de verschillen weer helemaal weggedrukt.” <br /><br />
Over wat deze tussenvorm zou moeten zijn, raken Corina en ik lang niet uitgepraat die middag. Als het begint te schemeren stap ik met een hoofd vol ideeën weer op tram 17. Het miezert nog steeds. Osdorp trekt aan me voorbij door een waas van druppeltjes. Van west naar oost zie ik de samenstelling van de mensen op straat veranderen per wijk. Ik ben me meer dan ooit bewust van de gekleurde werkelijkheid waarin we leven.</p><p> </p><div style="float: right; width: 250px; padding: 5px; background-color: rgb(244, 234, 222); margin-left: 10px;"><p>De gekleurde werkelijkeid, jonge moslims tussen uitersten verschijnt op 16 februari bij uitgeverij Querido.</p><p> E-book<br /> ISBN: 9789021401713<br /> Prijs: € 11,99<br /><br /> Paperback<br /> ISBN: 9789021401690<br /> Prijs: € 21,50</p><p>De <a target="_blank" href="https://www.facebook.com/events/205605513124593/">officiële presentatie </a>vindt plaats op 14 februari vanaf 13.30 uur in Podium Mozaiek te Amsterdam</p></div><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p><p> </p>
↧